Trường lũy dài nhất Đông Nam Á

Bạn biết gì về trường lũy dài nhất Đông Nam Á? Với chiều dài hơn 200km, trường lũy mới được phát hiện thuộc 2 tỉnh Quãng Ngãi - Bình Định được xem là trường lũy dài nhất Đông Nam Á!
Hiện tại chưa tìm thấy hình ảnh liên quan

“Đánh thức” Trường Lũy dài nhất Đông Nam Á
Một hội thảo khoa học chuyên đề về công tác bảo vệ, khai thác và phát huy tiềm năng di tích Trường Lũy cổ được Trung tâm Viện Viễn đông Bác cổ Pháp (EFEO) tại Hà Nội, các nhà khảo cổ học Việt Nam, UBND tỉnh Quảng Ngãi tổ chức ngày 16-4 với sự tham gia của các nhà khoa học trong và ngoài nước đã hé mở những bất ngờ thú vị.

Công trình kiến trúc đa năng

Tiến sĩ Nguyễn Tiến Đông (Viện Khảo cổ học Việt Nam), người gắn bó với di tích ngay từ những ngày đầu, phác họa chung nhất về một Trường Lũy gần như đã bị lãng quên gần 200 năm qua: “Thám sát và khai quật 3 điểm di tích, bước đầu các nhà khoa học nhận định Trường Lũy có chiều dài khoảng 200km, được dựng lên từ trước thế kỷ 17 - 19. Chất liệu dựng chủ yếu bằng đất và đá. Bờ lũy do Tổng trấn miền Nam lúc bấy giờ là Lê Văn Duyệt làm tổng công trình sư cùng với quân, dân xây dựng.

Phía Tây bờ lũy chạy dọc theo chân dãy Trường Sơn, vượt lên dốc cao đến điểm chiến lược, tạo thành đường biên chắn giữa đồng bằng và cao nguyên, với tên gọi chính thức là “Tĩnh man Trường lũy”, đi qua 8 huyện của tỉnh Quảng Ngãi là Trà Bồng, Sơn Tịnh, Sơn Hà, Tư Nghĩa, Minh Long, Nghĩa Hành, Ba Tơ, Đức Phổ và 2 huyện của tỉnh Bình Định là An Lão và Hoài Nhơn”.

Ông Andrew Hardy của EFEO tiếp tục làm sáng tỏ thêm vấn đề: “Trên địa hình có độ dốc lớn, lũy được xây hoàn toàn bằng đá, kỹ thuật này giúp cho lũy có độ bền cao, không bị sạt lở, trôi trượt ngay cả khi có hiện tượng bất thường về thời tiết. Bên cạnh đó, bờ lũy vắt qua vô số sông suối và mở ra nhiều cửa, mỗi cửa lại có đồn và là điểm giao lưu cho cư dân hai vùng đồng bằng - miền núi. Ở nhiều điểm, quy mô của lũy rất lớn, có đoạn cao đến 4m, chân lũy rộng 6m, mặt trên rộng 2,5m.

Cho đến nay, ở các điểm núi cao, hiểm trở, di tích bờ lũy gần như còn nguyên vẹn, nhất là phần lũy xây bằng đá, kỹ thuật xếp đá hoàn hảo, thể hiện cách sử dụng loại vật liệu này mang tính chuyên nghiệp. Các kết quả nghiên cứu cũng đã làm sáng tỏ một chi tiết, đó là dọc theo bờ lũy, có tới 115 bảo (đồn), ở mỗi bảo có từ 15 - 20 lính canh giữ. Điều này chỉ ra rằng bờ lũy được xây dựng theo kết cấu phòng thủ “mở” để dân cư hai miền xuôi - ngược qua lại dễ dàng mà vẫn kiểm soát được hoạt động đi lại của họ.

Ngày nay, người dân huyện Đức Phổ không gọi bờ lũy như người dân nơi khác mà gọi là “Đường cái quan thượng” bởi qua một số chứng cứ khảo cổ khác thì bờ lũy còn đóng vai trò thay thế và bảo vệ đường huyết mạch Bắc - Nam (QL1A), khi tuyến đường này bị chia cắt, đồng thời đảm bảo cho việc đi lại, giao thương trên toàn lãnh thổ. Bằng chứng là những năm kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ, “nó” lại tiếp tục là đường hành quân, vận chuyển lương thực của bộ đội và trở thành một phần của đường mòn Hồ Chí Minh hiện nay.

Theo GS Phan Huy Lê, Chủ tịch Hội Khoa học lịch sử Việt Nam: Lũy mang tính đa chức năng - chức năng quân sự, kinh tế, giao thương, giao thông giữa miền ngược, miền xuôi, vừa là đường huyết mạch gắn kết đất nước.

Gấp rút bảo vệ!

Cũng theo GS Phan Huy Lê, cho đến hiện tại, Trường Lũy được xem như công trình kiến trúc về bờ lũy dài nhất và quy mô nhất còn sót lại của nước ta và khu vực Đông Nam Á. Tuy nhiên, hơn 200 năm tồn tại với sự tác động từ thiên nhiên và chính con người, rồi chịu tàn phá từ những cuộc chiến tranh, Lũy đã bị gãy khúc nhiều đoạn do nhu cầu phát triển kinh tế, giao thông, mở rộng khu dân cư...

Công tác bảo vệ, bảo tồn và khai thác, phát huy giá trị văn hóa, lịch sử của Trường Lũy là vô cùng cấp bách - GS Lê nhấn mạnh.

Tiến sĩ văn hóa dân gian Nguyễn Đăng Vũ, Giám đốc Sở VH-TT-DL tỉnh Quảng Ngãi, cho biết: “Sở đang hoàn tất hồ sơ để sớm công nhận Bờ Lũy là di tích cấp tỉnh mới có biện pháp bảo vệ cụ thể. Trên cơ sở đó sẽ đề nghị được Nhà nước công nhận là di tích lịch sử cấp quốc gia”.

GS Christopher Young, Trưởng ban Tư vấn Hội đồng di sản Anh đánh giá cao giá trị của di tích Trường Lũy: “Hiện trạng công trình đang được bảo tồn tốt. Đây là cơ hội, cũng là thách thức cho các nhà nghiên cứu giai đoạn đầu vì tính dễ bị tổn thương. Đề cử di tích quốc gia là cách bảo vệ tốt nhất. Từ đó, tuyên truyền cho người dân hiểu mức độ tầm quan trọng và chế tài bằng pháp luật. Phải có hành lang bảo vệ xung quanh công trình, rộng chừng 500m ở cả hai bên thành lũy”.

Trường lũy Quảng Ngãi- Bình Định được các nhà khảo cổ học trong và ngoài nước bắt đầu nghiên cứu từ năm 2005. Trường lũy được xây dựng từ trước thế kỷ 17-19, có chiều dài khoảng 200 km, kéo dài từ huyện Trà Bồng (tỉnh Quảng Ngãi) đến huyện An Lão (tỉnh Bình Định). Nó đi qua địa phận 9 huyện, gồm: Trà Bồng, Sơn Tịnh, Sơn Hà, Tư Nghĩa, Minh Long, Nghĩa Hành, Ba Tơ, Đức Phổ (Quảng Ngãi) và Hoài Nhơn, An Lão (Bình Định), chạy dọc theo dãy Trường Sơn.

Đây là một công trình có giá trị văn hóa đặc biệt, được xây dựng bằng mồ hôi, công sức và sự hợp tác giữa 2 cộng đồng người Hrê và người Việt. Lũy đắp bằng đất và đá. Ở những vị trí dốc lớn, hay núi, lũy được đắp hoàn toàn bằng đá để tránh sạt lở, chiều cao thông thường từ 1 đến 3 mét, có điểm cao 4 m; mặt trường lũy rộng 2,5 m, chân dày tới 4 m. Khai quật tại một số điểm như đồn Xóm Đèo, đồn Thiên Xuân... phát hiện nhiều đồ gốm, đất nung, sành. Ở khu vực núi cao, hiểm trở, di tích gần như còn nguyên vẹn. Theo đánh giá của TS.Christopher Young-đại diện Hội đồng Di sản Anh- người đã nhiều năm hoạt động nghiên cứu tại Châu Á, trong đó có Việt Nam cho rằng, Trường lũy Quảng Ngãi- Bình Định là công trình trường lũy dài nhất Đông Nam Á và có thể đứng thứ 2 Châu Á, sau Vạn Lý Trường Thành ở Trung Quốc.

GS. Phan Huy Lê cho biết, sự khác biệt giữa Trường lũy Quảng Ngãi- Bình Định với các công trình trường lũy khác là ở chỗ có sự giao thoa giữa cách sắp xếp đá, đất của trường lũy. Điều đặc biệt nhất có thể không tìm thấy trên thế giới là sự phối hợp, thỏa thuận giữa hai cộng đồng người Kinh và Hrê trong quá trình xây dựng trường lũy. Do đó, trước hết nó mang ý nghĩa hòa bình, ý nghĩa kinh tế, giao thương rồi mới đến ý nghĩa quân sự.

Dựa vào những hiện vật gốm khai quật có xuất xứ từ Chu Đậu (tỉnh Hải Dương), Bát Tràng (Hà Nội) niên đại thế kỷ 17 – 18, rồi những mảnh gốm men, sứ Trung Hoa thời Thanh, gốm nung, sành của miền Trung... những nhà nghiên cứu nhận định: đây là những sản phẩm gốm có được qua sự giao lưu thương mại. Cũng tại cuộc họp, nhiều ý kiến cho rằng cần phải thiết lập ngay một cơ sở pháp lý để quản lý, bảo vệ di sản này. Các nhà khoa học, lãnh đạo các ngành cho rằng, việc đầu tiên cần làm là công nhận Trường lũy là di tích lịch sử cấp tỉnh và chuẩn bị hồ sơ đề nghị xét công nhận di tích lịch sử các cấp cao hơn, để trên cơ sở đó các địa phương có chính sách bảo vệ hợp lý, tránh tình trạng xâm hại, phá hủy di tích.(baomoi.com)

)

http://www.bentre24h.com/news/?4/564/2011/04/20.abo
vao day xem hinh anh ne